Κάρεν Χόρνεϊ

Η Κάρεν Χόρνεϋ είναι μία από τις σημαντικότερες, ίσως, προσωπικότητες με αναγνώριση του έργου της και της ισχύος του σήμερα περισσότερο από ποτέ. Ασχολήθηκε ως ψυχίατρος με την ψυχιατρική και την επίγονό της, την ψυχοθεραπεία.

Γεννήθηκε στο Αμβούργο το 1885 και εγκαταστάθηκε στο Σικάγο το 1932. Ασχολήθηκε με τις νευρώσεις απομακρυνόμενη από τη φροϋδική ανάλυση, δίνοντας έμφαση σε περιβαλλοντικούς παράγοντες-πολιτισμικούς μάλλον παρά βιολογικούς.
Είχε την πεποίθηση ότι η ψυχοθεραπεία θα έπρεπε να είναι ένα ανθρωπιστικό εγχείρημα παρά μια άκαμπτη και αυστηρή επιστήμη. Έλεγε ότι ο άνθρωπος φέρει εγγενώς τη δυνατότητα να εξελίσσεται σε ένα ον ωφέλιμο για τον εαυτό του, τους συνανθρώπους του και το περιβάλλον του, αν αναπτυχθεί σε ευνοϊκές συνθήκες ζεστασιάς και σεβασμού για την ατομικότητά του. Αλλιώς παρεκκλίνει από αυτή την πραγματική του Φύση, με ολέθρια αποτελέσματα σε προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο. Η ψυχοθεραπεία δεν είναι παρά ένα μέσο για την Απελευθέρωση και την Ανάπτυξη του ανθρώπου. Το σημαντικότερο επίτευγμα της Κάρεν Χόρνεϋ είναι ότι βοήθησε την απελευθέρωση της ψυχανάλυσης από την αυστηρά μηχανιστική αντίληψη, που επικρατούσε το πρώτο μισό του 20ού αιώνα. Η θεωρία που εισήγαγε ως εναλλακτική λύση είναι μια διαπροσωπική και πολιτισμική θεωρία.

Οι άνθρωποι εξελίσσονται σχετιζόμενοι με άλλους ανθρώπους που ζουν στα πλαίσια ενός πολιτισμικού περιβάλλοντος κι ο καθένας αποτελεί μοναδικό και αναπόσπαστο τμήμα της κοινωνίας και η συμβολή του στην υγεία και την ευζωία του κοινωνικού συνόλου είναι απαραίτητη. Πολλές φορές το περιβάλλον που αναπτυσσόμαστε διαδραματίζει πρωτεύοντα ρόλο στη δημιουργία νευρώσεων και διαφόρων διαταραχών, που κάνουν τη ζωή μας δυσλειτουργική και τις οποίες καλούμαστε να διαχειριστούμε. Η ψυχοθεραπεία δεν αποτελεί εξομολογητική διαδικασία αλλά χρησιμοποιεί τεχνικές με σκοπό να ανακαλύψει καθοριστικούς και δευτερογενείς παράγοντες που επηρεάζουν την καθημερινή συμπεριφορά και τα συναισθήματα που άρχισαν από την παιδική ηλικία και καταγράφονται τόσο στη συνείδηση όσο και στο μη συνειδητό. Προσπαθεί να ρίξει φως σε σκέψεις-συναισθήματα και συμπεριφορές που δεν συνειδητοποιούμε. Είναι διαδικασία Αποκατάστασης μέσω επαναπροσδιορισμού με εγκεφαλική διεργασία (πολυσυσχετιστικό συλλογισμό), Αποκάλυψης και τελικά Αφύπνισης του πραγματικού Αυθεντικού Εαυτού. Η σημασία της μεθόδου αυτής δεν βρίσκεται τόσο στα γενετικά αίτια όσο στα αίτια που διαιωνίζονται. Μπορεί να βοηθήσει τον άνθρωπο να έρθει σε επαφή με τις σκοτεινές πτυχές της ζωής και της ύπαρξής του και να κατανοήσει τα αίτια της δύναμης ή της αδυναμίας. Βοηθά στο να γνωρίσει κανείς τον εαυτό του, να γνωρίσει το τι συμβαίνει συνειδητά και ασύνειδα ανάμεσα σε αυτόν και τους άλλους. Από τα πρώτα χρόνια της ζωής του ο άνθρωπος επιχειρεί τις πρώτες απόπειρες να λύσει τα προβλήματα που παρουσιάζονται, ώστε να υπάρξει υγιής ανάπτυξη και αυτοέκφραση

Ένας πολιτισμός όμως, που νοσεί ο ίδιος βαθιά, ενισχύει τη δυσλειτουργικότητα των ανθρώπων και την καθιστά αυτοαναπαραγόμενη. Ο στόχος της μεθόδου είναι να περιορίσει την αποξένωση μεταξύ των ατόμων, να καταστήσει τις διαπροσωπικές σχέσεις αρμονικότερες και να δημιουργήσει μεγαλύτερη αλληλεγγύη και σεβασμό προς όλα τα όντα και το περιβάλλον. Η βελτίωση στις σχέσεις ενός δυσλειτουργικού ανθρώπου με τους άλλους ανθρώπους συμπίπτει με τη βελτίωση της σχέσης με τον εαυτό του.

Αν κάποιος δεν διαθέτει κατανόηση για τον εαυτό του, αν δεν κοιτάζει βαθιά μέσα του προκειμένου να γνωρίσει τον εαυτό του, δεν μπορεί να αντιμετωπίσει με κατανόηση τους άλλους. Οι άνθρωποι δεν γεννιούνται με δυσλειτουργικά θέματα. Γεννιούνται με μια βασική αγωνία όμως, για το εάν θα επιβιώσουν μέχρι να είναι ικανοί να είναι οι ίδιοι υπεύθυνοι για την επιβίωση και την εξέλιξή τους. Μια ικανότητα που αποκτούν πλήρως γύρω στα 17 τους χρόνια. Η Χόρνεϋ ονομάζει αυτή την αγωνία της επιβίωσης μέχρι τα 17, ΒΑΣΙΚΟ ΑΓΧΟΣ (basic anxiety). Όσο τα μηνύματα από το περιβάλλον που αναπτύσσονται οι άνθρωποι δημιουργούν ισχυρές υπόνοιες Απόρριψης, Παραμέλησης και Ταπείνωσης, τόσο το βασικό άγχος μεγαλώνει, με πολύ πιθανό αποτέλεσμα στην ενήλικη ζωή να διατηρηθεί ως γενικευμένο άγχος κι έτσι να γίνουν δυσλειτουργικές προσωπικότητες. Η Επίγνωση αυτού, είτε μέσω ψυχοθεραπείας, είτε μέσω Γνώσης που λειτουργεί ψυχοθεραπευτικά, επιχειρεί να ελευθερώσει το άτομο ώστε οι εγγενείς αρετές του να μην γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης ή να χάνονται σε νευρωσικές διαταραχές αλλά να εκφράζονται ελεύθερα και να ικανοποιούνται

Μέσα από μία τέτοια διαδικασία που μπορεί και να λειτουργήσει ακόμη και προληπτικά, κατακτάται η Πίστη στον Εαυτό, η απαραίτητη ευελιξία συμπεριφοράς και γίνεται αντιληπτή η διαφορά ανάμεσα:

- στην Ελευθερία και στην εγωκεντρική ασυδοσία,
- στην Αγάπη και στην εξάρτηση,
- στη Δοτικότητα και την ενδοτικότητα,
- στην Πνευματικότητα και στη στείρα επανάληψη μηχανιστικών ?τελετουργιών?,
- στο Ηθικό χρέος και στο καθήκον από φόβο,
- στη Δημιουργικότητα και στην υπερβολική αναζήτηση αναγνώρισης.

Τελικά, η διερεύνηση του προσώπου, οδηγεί στην ΑΝΑκάλυψη του Αυθεντικού Εαυτού και στον δρόμο για την προ-ορισμένη για τη μοναδικότητα της Υπαρξής μας, Αυτοπραγμάτωση! Δηλαδή στην πλήρη και αβίαστη αξιοποίηση όλων των ποιοτήτων μας και μάλιστα μέσω αυτών που, από όλες όσες έχουμε, επιλέγουμε εμείς οι ίδιοι, να εκφράσουμε τον Εαυτό μας! Την αποκαλυπτική αυτή εμπειρία μπορούμε να την επιτύχουμε με καθοδήγηση, αλλά αρκετές φορές, και μόνοι μας! «Η ίδια η ζωή είναι από μόνη της ο Μεγάλος Θεραπευτής», όπως λέει η ίδια η Κάρεν Χόρνεϋ. Όμως με έναν οδηγό-φακό, ο δρόμος προς την εσωτερική δύναμη και ελευθερία, γίνεται πολύ συντομότερος, απολαυστικότερος, και προλαβαίνει τυχόν δυσάρεστες ψυχοσωματικές καταστάσεις ή διαχειρίζεται αποτελεσματικά ήδη υπάρχουσες! Το Κέντρο μας βασίζει το εργαστήριο Προσωπικής Ανάπτυξης και Διαπροσωπικών Σχέσεων στο επιστημονικό έργο της Δόκτορος Κάρεν Χόρνεϋ στους επιστήμονες που την μελέτησαν και την επεξέτειναν κι αποτελεί το υπόβαθρο και των υπολοίπων εργαστηρίων μας.

Η αποκλειστική μας Μέθοδος λέγεται HORNEYAN PATH©.

H δημιουργία των εκπαιδευτικών ενοτήτων της Μεθόδου Horneyan Path είναι πνευματικό έργο της Μαρίας Δ. Αντωνάτου - MSc Counselling Psychology

Κάρεν Χόρνεϊ

Τηλέφωνα επικοινωνίας

E.I.M.A.I.

Εργαστήρια

Αρθρογραφία